مفهوم جایگاه سازی برند و اهمیت ویژه آن در کسب و کار

یکی از مهم ترین قدم هایی که موجب موفقیت در یک کسب و کار و همچنین کیفیت بهتر بازاریابی خواهد شد، جایگاه سازی برند است. در سال 1981، ال ریس و جک تروت این استراژی را ارائه دادند. این دو شخص بر این باور داشتند که جایگاه سازی برند، یک اصل مهم در نفوذ ذهن مشتری و چارچوبی مهم در خلق یک برند تاثیر گذار است. همچنین باید برند شما به گونه ای باشد که شما را از سایر برندهای رقیب متمایز سازد که این امر نیازمند یک خلاقیت و ایده جدید است. در این مقاله نسبت به توضیح مفهوم جایگاه سازی برند و سایر مفاهیمی که به همراه این موضوع پیش خواهد آمد پرداخته ایم.

مفهوم جایگاه سازی برند

باید ابتدا با مفهوم جایگاه سازی برند آشنا شویم تا با سایر مفاهیم این حوزه آشنایی پیدا کنیم. جایگاه سازی برند عبارت است است ساخت و تولید تصاویر و محصولات و فعالیت های شرکت، به گونه ای که بتواند در میان شرکت های رقیب جایگاه بالاتر و ارزشمندتر پیدا کند و در ذهن مخاطبان به عنوان یک برند شناخته شده و هدف انتخاب شود. ابتدا ما نیاز به طراحی یک تصویر مشخص از فعالیت ها و محصولات شرکت داریم. پس از این موضوع باید قشر هدف خود را بشناسیم. یعنی کسانی که قرار است محصولات ما را خریداری کنند یا برند ما را ترجیح دهند چه کسانی هستند. پس آن باید در مورد موضوع رسیدن به جایگاه مشخص در ذهن مشتریان تحقیق کنیم. باید بدانیم تا می خواهیم به چه جایگاهی در ذهن مشتری دست پیدا کنیم. طی این مسیر انتخاب یک مسیر مناسب، موجب پدید آمدن یک نقشه راه برای طراحی هویت بصری برند شود. طراحی لوگو، آرم، طراحی کاتالوگ و ... از جمله اقلام هویتی برند هستند که جایگاه سازی برند تاثیر مستقیمی بر روی برند انتخاب شده دارد. به طور کلی می توانیم تمام فعالیت هایی که به موجب آن بتوان محصول خود را در ذهن مشتری جای دهیم و موجب تمایز محصول خود با ویژگی های خاص و منحصر بفرد از سایر رقبا شویم، در اصل جایگاه سازی برند کرده ایم.

نقشه جایگاه سازی برند و قدم های مورد نیاز برای آن

در نقشه جایگاه سازی برند عوامل مختلفی مورد بررسی قرار می گیرد و حضور آن ها موجب شکل گیری یک نقشه کلی از مجموعه وظایفی می شود که در جایگاه سازی برند نقش موثری دارند. از جمله این جنبه ها را می توان قیمت، کیفیت که هر کدام می تواند درصد بالا یا پایین داشته باشد، کالای ضروری و کالای لوکس، محصولات ساده و محصولات پیچیده و همچنین مشتریان جوان یا پیر اشاره کرد. درضمن، بازار مدرن و سنتی نیز در جایگاه سازی برند نقش موثری دارد.

در اینجا باید به یک نکته مهم توجه داشته باشیم. اینکه در جایگاه سازی برند با تعیین یک نقشه برای جایگاه سازی، نقاط تمایزی انجام می گیرد. اما نقاط اشتراکی هم هستند. در نقاط اشتراک، تداعی هایی وجود دارد که برند در آن با برندهای رقیب در یکی از قسمت ها یا طبقه ها وجه اشتراک دارد. اما مهم ترین تمرکز در جایگاه سازی برند باید بر روی نقاط تمایز باشد. زیرا مشتریان همیشه نقاط تمایز را مورد بررسی قرار می دهند و این مورد موجب پیدا کردن یک جایگاه خاص در ذهن مشتریان می شود. یه طور کلی می توان گفت که نقاط تمایز، شناسنامه برند شما در میان سایر رقبا است.

استراتژی گاو بنفش در جایگاه سازی برند

شاید تا به حال متوجه شده باشید که در بین چند وسیله هم رنگ، یک وسیله با همان جنس ولی با رنگ متفاوت در بین آن ها باشد به چشم خواهد خورد و اولین نگاه ابتدا به سمت آن خواهد رفت. حال در استراتژی گاو بنفش نیز اینگونه است. یکی از استراتژیست های برند به نام گودین می گوید: در میان هزاران راس گاو، فقط یک گاو بنفش می تواند توجه همه را به خود جلب کند. برای جایگاه سازی برند انواع استراتژی های مختلفی استفاده می شود ولی استراتژی گاو بنفش بر این باور است که ارائه یک محصول جدید و همه پسند و تبلیغ برنامه ریزی شده و دقیق می تواند باعث شود شما توسط برندتان پول پارو کنید. طبق گفته های گودین استفاده از روش های بازاریابی سنتی دیگر جوابگو برای جایگاه سازی برند نیست.

فرمولی که گودین پیشنهاد می دهد بدین شرح است که ابتدا شما باید محصولی متفاوت خلق کنید که مشتریان خاص خود را در بازار داشته باشد. و همچنین تبلیغات خود را نیز باید به این افراد ارئه دهید. به عقیده گودین، برای جایگاه سازی برند بهترین روش، عملی کردن ایده های جدید است. این نوع ایده ها ایده ویروسی نامیده می شوند. زیرا موجب نشر این ایده همانند ویروس در بازار می شود و اگر شما آغاز کننده این ایده باشید می توانید رهبری بازار را بر عهده بگیرید.

فرآیند خلق گاو بنفش

در صورتی که یک شرکت طبق مطالعات خود بر روی محصولات خود، بتواند وجه تمایز محصولات خود را کشف کند موجب به وجود آمدن یک نوآوری در شرکت خود می شود. این وجه تمایز همان گاو بنفش است! نقطه ای در میان تمام محصولات مشابه در بازار و بین برند های مختلف با محصولات مشابه، موجب دیده شدن توسط مشتری و جایگاه سازی برند در ذهن مخاطبان یا مشتریان می شود. اما این وجه تمایز که ما به آن گاو بنفش می گوییم، باید یک قسمت از نیازهای مردم باشد. یعنی شما برای جایگاه سازی برند خود نیازهای امروزه مردم را مورد بررسی قرار دهید و اقدام به تقویت محصولات خود در آن زمینه بکنید. حتی یکی از پیشنهادات گودین این است که شما باید موضوع مورد بحث مردم را مورد بررسی قرار دهید و ببینید که چه آرزوهایی دارند و در رفع آرزوهایشان دنبال چه تلاش ها و خواسته هایی هستند.