دندانپزشک مشکلات مربوط به دندان، لثه و قسمت های مرتبط با دهان بیمار را تشخیص داده و درمان می کنند. آنها در مورد مراقبت از دندان ها و لثه ها و انتخاب رژیم غذایی که بر سلامت دهان تأثیر می گذارد، نیز مشاوره و راهنمایی ارائه می دهد. معمولا یک دکتر دندانپزشک حرفه ای از تجهیزات متنوعی از جمله دستگاه ها و تجهیزات دندانپزشکی اعم از مته ، انبر، آینه دهان، کامپوزیت دندان، پروب، فورسپ و غیره استفاده می کنند. آن ها همچنین از لیزرها، اشعه ایکس، اسکنرهای دیجیتال و سایر فن آوری های رایانه ای نیز استفاده می کند.
وظایف دندانپزشک
یک دکتر دندانپزشک به طور معمول موارد زیر را انجام می دهد:
- برطرف کردن پوسیدگی دندان ها و پرکردن حفره ها
- ترمیم شکستگی دندان های جدا از هم و پاکسازی دندان ها
- صاف کردن دندان ها برای اصلاح مشکلات
- قراردادن سیلانت یا مواد سفیدکننده بر روی دندان
- استفاده از بی حسی برای جلوگیری از احساس درد در بیمار طی دوره درمان
- نوشتن نسخه برای آنتی بیوتیک ها و سایر داروها
- استفاده از اشعه ایکس برای عکسبرداری از دندان، لثه و فک و بررسی مناطق نزدیک آنها برای مشکلات
- مشاوره برای مدلسازی، قالبگیری واندازه برای ساخت ابزار دندانپزشکی مانند پروتز دندان
- آموزش رژیم غذایی، چگونگی استفاده از نخ دندان، استفاده از فلوراید و سایر موارد مربوط به مراقبت از دندان ها
دندانپزشک و افراد شاغل در مطب دندانپزشکی
دندانپزشکانی که به صورت خصوصی کار می کنند بر انواع وظایف اداری شامل حسابداری و خرید تجهیزات و ملزومات نظارت دارند. آنها افرادی چون متخصص بهداشت دندانپزشکی، دستیار دندانپزشکی، تکنیسن آزمایشگاه و منشی را نیز استخدام می کنند. اکثر دندانپزشکان، عمومی هستند و انواع نیازهای دندانپزشکی را برطرف می کنند. سایر آنها در یکی از 9 حوزه تخصصی کار می کنند:
- متخصصان بهداشت عمومی دندانپزشکی باعث ارتقاء سلامت دندان و پیشگیری از بیماری های دندانی در میان عموم می شوند.
- اندودنتیست ها درمان کانالهای ریشه را انجام می دهند و تخصص آنها درمان مشکلات مربوط به اندونتیک است.
- رادیولوژیست های دهان، فک و صورت با استفاده از فناوری های تصویربرداری، بیماری های سر و گردن را تشخیص می دهند.
- جراحان دهان، فک و صورت بر روی دهان، فک، دندان ها، لثه ها، گردن، روش هایی چون ترمیم شکاف لب یا از بین بردن دندان های آسیب دیده را انجام می دهند.
- پاتولوژیست دهان شرایطی مانند زخم و بیماریهای دهان مانند سرطان را تشخیص می دهند.
- ارتودنتیست ها با اعمال فشار بر روی دندان ها با بریس یا وسایل دیگر ، دندان ها را صاف می کنند.
- دندانپزشکان کودکان بر روی دندانپزشکی کودکان و بیماران با نیازهای ویژه تمرکز می کنند.
- پریودنتیست ها لثه ها و استخوان های پشتیبان دندان را درمان می کنند.
- متخصص پروتزهای دندانی، دندان های از دست رفته را با وسایلی چون تاج و پل یا وسایل قابل جابجایی مانند دندان مصنوعی جایگزین می کند.
محیط دندانپزشکی
برخی از دندانپزشکان به صورت شخصی مشغول به کار هستند و به تنهایی یا تعداد محدودی کارمند کار می کنند. سایر آنها در کار خود همکارانی دارند و برخی به عنوان همکار دندانپزشک فعالیت می کنند. این افراد معمولاً در محیط مطب کار می کنند. آنها برای محافظت از خود و بیمارانشان از بیماری های عفونی ماسک ، دستکش و عینک ایمنی استفاده می کنند.
برنامه کاری دندانپزشک
اغلب دندانپزشکان به صورت تمام وقت کار می کنند. آنها ممکن است گاهی در شب یا آخر هفته بیماران خود را ملاقات کنند. میزان ساعات کاری آنها با یکدیگر متفاوت است. با این حال معمول است که آنها بعد از سن بازنشستگی نیز کار خود را به صورت پاره وقت ادامه دهند.
مدرک و مجوز دکتر دندانپزشک
برای انجام کار دندانپزشکی، نیاز به مجوزهایی مربوط به این حوزه می باشد. متقاضیان برای اخذ مجوز باید از یکی از دانشکده های معتبر دندانپزشکی فارغ التحصیل شده باشند و دوره های عملی مورد نیاز را نیز بگذرانند.
تحصیلات رشته دندانپزشکی
برای دندانپزشک شدن نیاز به پذیرش در یک دانشکده دندانپزشکی وجود دارد. دوره تحصیلی این رشته در ایران 6 سال است که به دو دوره تقسیم می شود و شامل 2 سال دوره علوم پایه و 4 سال دوره تخصصی همراه با کارآموزی است. در سایر کشورها، بیشتر دانشجویان قبل از ورود به دانشکده دندانپزشکی نیاز به داشتن حداقل مدرک لیسانس هستند. شرایط مورد نیاز برای هر دانشکده ای متفاوت است، با این حال کلیه دانشکده ها متقاضیان را ملزم به گذراندن دوره هایی مانند زیست شناسی و شیمی می کنند. داشتن مدرک در رشته ای مانند زیست شناسی، شانس پذیرش را بالا می برد. برای پذیرش در این رشته بین متقاضیان رقابت زیادی وجود دارد. به همین دلیل دانشکده ها برای پذیرش دانشجویان از آزمون ها و معیارهای سنجش دیگری چون معدل استفاده می کنند. دانشکده های دندانپزشکی دانشجویان را ملزم به شرکت در کلاس هایی از جمله بی حسی موضعی، آناتومی، پریودنتولوژی (بررسی بیماری دهان و سلامت) و رادیولوژی می کنند. کلیه دانشکده های دندانپزشکی شامل دوره هایی است که دانشجویان در یک کارآموزی بالینی با نظارت دندانپزشک دارای مجوز با بیماران کار می کنند.
آموزش دانش دندانپزشکی
تمامی 9 تخصص دندانپزشکی نیاز به گذراندن دوره های تخصصی مربوط به حوزه خود دارند. آنها باید این دوره های تخصصی خود را به مدت 2 سال یا بیشتر بگذرانند. دندانپزشک عمومی پس از گذراندن این دوره نیاز به آموزش بیشتر ندارند. دندانپزشکانی که می خواهند تمام وقت تدریس یا تحقیق کنند، معمولاً 2 تا 5 سال دیگر را در آموزش پیشرفته دندانپزشکی می گذرانند. بسیاری از دندانپزشکان عملی نیز به صورت پاره وقت تدریس می کنند، از جمله اینکه دانش آموزان در کلینیک های دانشکده دندانپزشکی نظارت دارند.
ویژگی های شخصیتی دندانپزشک خوب
دندانپزشک باید دارای ویژگی هایی از جمله موارد زیر باشند:
- مهارت های ارتباطی: دندانپزشک باید مهارت های ارتباطی خوبی داشته باشد. آنها باید بتوانند ارتباط موثری با بیماران، متخصصین بهداشت دندانپزشکی، دستیار یا منشی برقرار کند.
- جزییات گرا: دندانپزشک باید این ویژگی را داشته باشد تا بتواند بیماران را درمان و داروهای مناسب برای آنها تجویز نماید. آنها باید به شکل، رنگ و سایر ویژگی های دندان توجه کنند.
- چابکی: از آنجایی که دندانپزشک در فضای بسیار محدودی کار می کند باید در کار با دست های خود مهارت زیادی داشته باشد.
- رهبری: بیشتر دندانپزشکان در مطب های خود کار می کنند، به همین دلیل نیاز دارند تا بتوانند کارمندان خود را مدیریت و رهبری کنند.
- مهارت های سازمانی: مهارت های سازمانی قوی از جمله نگهداری سوابق بیماران هم در بخش تجارت و هم در بخش درمان این حرفه ضروری است.
- صبر: دندانپزشک زمان طولانی با بیماران می گذراند که نیاز به توجه ویژه دارند. کودکان و بیمارانی که ترس از دندانپزشکی دارند ممکن است به صبر بیشتری نیاز داشته باشند.
- استقامت جسمی: دندانپزشک باید در انجام کارهای جسمی مانند خم شدن های طولانی برای درمان بیماران، راحت باشند.
- مهارت های حل مساله: نیاز به این مهارت برای دندانپزشکان از جمله ضروریات است. آنها باید علائم بیماری را ارزیابی نموده و روش های درمانی مناسبی انتخاب کنند.
ارتقاء دانش دندانپزشکی
معمولا دندانپزشکان بعد از گذراندن دوره دانشگاهی و فراگیری علوم دندانپزشکی برای ورود شغل دندانپزشکی، یا به صورت مستقل در مطب شخصی فعالیت می کنند یا در مراکز درمانی و کلینیک ها مشغول می شوند. در هر صورت یک دندانپزشک حرفه ای با عضویت در انجمن دندانپزشکان و شرکت در کنگره ها و همایش های دندانپزشکی می تواند از آن برای ارتقاء سطح دانش و توانایی خود و به روزرسانی علوم جدید دندانپزشکی استفاده کند.
