سیستم حافظه ما دو فرآیند یادگیری و یادآوری امور را مدیریت میکند و این دو عملکرد توسط مدارهای عصبی مختلفی کنترل می شوند. دانشمندان انستیتو پاستور اخیراً با استفاده از یک مدل حیوانی و آزمایش با موش ها، به نحوه عملکرد هیپوکامپ در مسیریابی دست یافته اند، هیپوکامپ ناحیه ای از مغز است که برای تشکیل خاطرات و یادآوری آنها ضروری است و مغز ما را قادر می سازد تا فرآیند به خاطر سپردن و یادگیری را مدیریت کند.
همانطور که ما به زندگی خود ادامه می دهیم، مغز ما به طور مداوم اطلاعاتی را که در گذشته آموخته ایم به خاطر می آورد و از آن اطلاعات برای درک جهان در زمان حال استفاده میکند.
سؤالی که ذهن پژوهشگران مغز و اعصاب را همواره به خود مشغول کرده است این است که حافظه ما چگونه بین دو فرآیند یادگیری و به خاطر آوردن امور تعادل برقرار میکند و به مدیریت این دو فرآیند می پردازد، به همین دلیل با طراحی یک آزمایش به این موضوع پرداخته اند که موش ها چگونه نقشه مسیر را در ذهن خود شکل میدهند و برای انجام این آزمایش از فناوری های جدید مانند واقعیت مجازی استفاده کردند.
دانشمندان یک بازی ویدیویی طراحی کردند که در آن موش ها یاد می گیرند در یک مسیر حرکت کنند و زمانی که قوانین بازی را به درستی رعایت کنند، جوایز دریافت می کنند.
در حالی که موش ها مشغول انجام این بازی ویدیویی بودند، محققان فعالیت نورون ها را در هیپوکامپ مغز آنها که مسئول تشکیل خاطرات جدید است، مورد بررسی قرار دادند.
آنها با استفاده از این رویکرد نوآورانه، یکی از وظایف هیپوکامپ کشف کردند که مسئول یادگیری یک مسیرجدید و به خاطر آوردن آن مسیر در موقعیت های بعدی بود تا موش ها بتوانند با محیط اطراف خود سازگار شوند، نحوه شکل گیری نقشه ذهنی در هیپوکامپ موش ها حاصل تعامل مولکولی پیچیده بین ژن ها، پروتئین ها و مدارهای عصبی بود تا رفتار مورد نظر و متناسب با محیط اطراف در موش ها شکل بگیرد. دانشمندان در بررسی های خود به یک ژن جدید دست یافتند که در این فرآیند نقشی کلیدی دارد و آن ژن، FOS نام دارد، این ژن به مغز ما کمک میکند تا نقشه راه و مسیر مورد نیاز خود را در ذهن به خاطر بسپاریم، در واقع اگر این یافته ها به انسان تعمیم داده شود، اطلاعات مهم و جدیدی در مورد چگونگی ساخت نقشه های دهنی از محیط اطراف توسط مغز ما ارائه خواهد کرد. در نهایت، این دانش می تواند به دانشمندان کمک کند تا درک بهتری از آسیب مغری و تخریب بافت عصبی داشته باشند.
نقشه حافظه:
هیپوکامپ در اعماق لوب گیجگاهی مغز قرار دارد و برای بسیاری از گونه ها از جمله موش و انسان نقش اساسی در یادگیری، حافظه و جهت یابی مسیر دارد. دانشمندان مدت ها است می دانستند که هیپوکامپ دارای نورون های تخصصی به نام سلول های مکان یاب است که وقتی حیوان در مکان های مختلف در محیط قرار می گیرد، به طور انتخابی فعال می شوند و با حرکت حیوان در محیط خود، سلول های مکان یاب نقشه ای از منطقه اطراف در ذهن می سازند که می تواند در حافظه گنجانده شود و پیدا کردن مسیر را برای حیوانات در موقعیت های بعدی آسان میکند.
جمع بندی:
در واقع هر زمان که ما وارد یک مکان جدید می شویم، جی پی اس داخلی مغز ما بلافاصله وارد عمل می شود و شروع به تشکیل یک نقشه ذهنی از محیط اطراف ما میکند. در طول روزها و حتی هفته ها، این نقشه ذهنی ممکن است به عنوان خاطره ای تثبیت شود که می توانیم آن را به خاطر بیاوریم تا به ما کمک کند هر زمان که به آن مکان خاص بازگردیم، راحت تر حرکت کنیم و مسیر خود را به راحتی پیدا کنیم، به همین دلیل کشف این فرآیند مسیریابی در هیپوکامپ مغزما، سرنخ های جدید و هیجان انگیزی برای درک اینکه چگونه مغز ما به تعادل لازم در شکل گیری خاطرات جدید و یادآوری آن خاطرات دست می یابد تا بهتر با محیط اطراف خود سازگار شویم، ارائه می دهد.
