این مطالعه در تاریخ 14 سپتامبر 2022 در مجله Science منتشر شده است و یکی دیگر از قابلیت های علم رباتیک را در چهارچوب آزمایشی نشان میدهد که محققان سعی دارند این مورد را بررسی کنند که آیا توانایی صحبت کردن ربات ها میتواند در جلب اعتماد ما به خودشان راه حلی مؤثر باشد یا خیر. از آنجایی که هوش مصنوعی به طور فزاینده ای بخشی از زندگی ما را به خود اختصاص داده است ، مهم است که بدانیم چگونه تعامل با رباتی که رفتارهای شبیه به انسان را از خود نشان می دهد، در زندگی روزمره ما میتواند مؤثر و سازنده باشد.
با پیشرفت روزافزون ربات ها، احتمالاً آنها وارد بسیاری از موقعیت های اجتماعی میشوند، ممکن است در آینده، در محیط خانه، دفتر کار، مراکز خرید، فرودگاه ها، مراکز درمانی و مسابقات ورزشی از کمک های آنها استفاده کنیم، با این حال، برای ترویج و استفاده گسترده از آنها، متخصصان هوش مصنوعی باید اطمینان حاصل کنند که ربات ها به خوبی توسط انسان ها درک شده و مورد اعتماد هستند.
اعتماد جنبه بسیار مهمی از تعاملات انسان و ربات است، زیرا می تواند نقش مهمی در کاربرد گسترده ربات ها در دنیای واقعی داشته باشد. با این وجود، اعتماد و تعامل بین انسان و ربات ها، ساختار بسیار پیچیده ای است که می تواند به عوامل روانشناختی و محیطی بستگی داشته باشد.
نظریه های روان شناختی معمولاً اعتماد را به عنوان یک ویژگی پایدار که می تواند توسط تجربیات اولیه زندگی شکل بگیرد و وضعیت ذهنی در حال تکاملی که می تواند تحت تأثیر عوامل شناختی، عاطفی و اجتماعی متعددی قرار گیرد، توصیف می کنند.
محققان دانشگاه لوند در سوئد اخیراً مطالعه ای را با هدف شناسایی عواملی که بر اعتماد ما به ربات ها تأثیر می گذارد، انجام داده اند. این مقاله در تلاش است که تعیین کند آیا توانایی صحبت کردن یک ربات انسان نما می تواند بر اعتماد ما به آن تأثیر بگذارد یا خیر، آنها در این مطالعه از رباتی به نام اِپی استفاه کردند که یک ربات انسان نما است.
محققان در بررسی های خود متوجه شدند که تفاوت قابل توجهی در اعتماد ما به ربات ها قبل و بعد از تعامل با آنها وجود دارد، پژوهش های پیشین نشان می دهند که اعتماد انسان ها به ربات های انسان نما می تواند به میزان پیشرفته بودن ربات ها بستگی داشته باشد. بر اساس یافته هایی که محققان در مطالعات قبلی خود جمع آوری کردند، به این نتیجه رسیدند که توانایی صحبت کردن یک ربات، که می تواند به عنوان میزان هوشمندی او تلقی شود، بر میزان اعتماد ما به ربات ها تأثیر می گذارد.
محققان برای بررسی فرضیه خود، آزمایشی طراحی کردند که در ابتدا ربات توانایی صحبت نداشت بنابراین محققان دریافتند که وقتی ربات صحبت نمی کند، کاربران کمتر به آن اعتماد می کنند و متوجه رفتار معیوب آن ربات می شوند. این مطالعه نشان داد که توانایی صحبت کردن ربات ها در واقع می تواند اعتماد ما را به عملکرد و فعالیت آنها افزایش دهد.
در مرحله بعدی این آزمایش، به هر یک از شرکت کنندگان در مطالعه ویدیویی از یک ربات انسان نما نشان داده شد که ربات در دو وضعیت قرار داشت، بخش اول، ربات توانایی صحبت داشت و بخش دوم، ربات سکوت کرده بود و صحبت نمی کرد، بعد از دیدن این ویدئو، به شرکت کنندگان مجموعه ای از پرسشنامه هایی داده شد که برای تخمین اعتماد آنها به ربات طراحی شده بود.
محققان آزمایش های خود را به صورت آنلاین انجام دادند و 227 شرکت کننده در آن حضور داشتند، هنگامی که آنها پاسخ های شرکت کنندگان را تجزیه و تحلیل کردند، دریافتند که به طور کلی، ربات هایی با توانایی صحبت کردن، بیشترین اعتماد شرکت کنندگان را به خود جلب کردند، کار اخیر این تیم از محققان بینش ارزشمند و جالبی را در مورد اینکه چگونه توانایی صحبت کردن یک ربات می تواند بر نحوه درک و ارتباط انسان با آن تأثیر بگذارد ارائه می دهد. همچنین در برخی پژوهش ها نشان داده شده است که توانایی گفتار درونی یک ربات و زمانی که ربات با خودش صحبت می کند، میتواند به بهبود عملکرد ربات کمک کند و این مورد نیز می تواند بر نحوه درک کاربران بر قابلیت اعتماد و انسان سازی ربات (یعنی میزان نشان دادن ویژگی های انسانی) تأثیر بگذارد.
در آزمایش دیگری، محققان از راه دور فعالیت یک ربات انسان نما را زیر نظر داشتند تا با شرکت کنندگان در آزمایش احوالپرسی کند، خود را معرفی کند و نام شرکت کنندگان را بپرسد. دوربین های موجود در چشمان ربات نیز قادر به تشخیص چهره شرکت کنندگان و حفظ تماس چشمی بودند. سپس در آزمایش بعدی ربات انسان نما را طوری برنامه ریزی کردند که در حین آزمایش بیشتر شبیه یک ماشین رفتار کند و دوربین های موجود در چشم های ربات غیرفعال شد، بنابراین نمی توانست ارتباط چشمی خود را حفظ کند و فقط جملات ضبط شده ای را به شرکت کنندگان می گفت.
جمع بندی:
با انجام این نوع از آزمایش ها محققان دریافتند که پیوند اجتماعی با روبات ها ممکن است در برخی زمینه ها مانند مراقبت از سالمندان مفید باشد و در آینده، یافته های آن ها می تواند شرکت ها و توسعه دهندگان علم رباتیک را تشویق کند تا تاکید بیشتری بر گفتار یک ربات به عنوان ابزاری برای افزایش اعتماد کاربران به آن داشته باشند تا به بهبود زندگی افراد، توسعه و پیشرفت زندگی شهری کمک کند.
